KARA KAVE

KARA KAVE

Aştan soñra kave de bar,

Tíryakiy bolatan kartlar;

Etmiy bolmazlar adetín:

Bírer kave, bírer letín!

Kara kahve katışıksız kahve anlamına gelir, (geleneksel kahve çeşitlerinden kaymaklı kahve ve sütlü kahvede kaymak ve süt kahvenin rengini açtığından bu kahveye kara kahve deniyor)

Kahveyi soğuk suya koyun ve cezveyi çok kısık ateşe oturtun, kaynatmayın, köpük yükseldiğinde ateşten alın, bir fincan için 1-1.5 çay kaşığı kahve koyun, şayet koyu kahve seviyorsanız fincan başına iki kaşık kahve koyun

Eskiden kahve de çay gibi kıtlama usulü ile içilirdi

Ancak kıtlama usulü ile içmeyecekseniz, kahve ve şeker aynı anda konur, bir çay kaşığı kahveye birbuçuk çay kaşığı kahve konursa orta şekerli kahve olur, iki kaşık veya daha fazla konursa şekerli kahve olur

Derleyen: Nafiz Gönlüşen

QAVE

Qaveniñ azırlanması, sofrağa qoyulması muim qırımtatar ananesidir.
 Qave daneleri taze qavurulğan olmalı, olarnıñ uzun vaqıt devamında saqlanması lezzet ve qoqusını boza.
Pek ufaq çekilmeli.
Suv temiz ve taze olmaq kerek.
Qave pişirmezden evel cezveni qaynağan suv ile çayqamalı.
Qaveni pişirgeniñ ile şu daqqası sofrağa qoymaq kerek, onı başqadan qızdırmaq tevsiye etilmez.
Köpükniñ olmasına köre ev hanımnıñ becerikligi tayın etile edi.
Qave kultı qırımtatar halqına takrarlanmaz renklilik bere. Japonlar, qıtaylar ve ingiltirelilerge çay ananesi ait olsa, qırımtatarlarına da, elbette, qave ananesi aittir. 

Kahve gelenekler arasında yer etmiş bir içecektir

Toy (Düğün) perşembe günü kahve tüyme (kahve döğme) ile başlar, ancak çarşamba günü düğün evinden büyükçe bir çocuğun atla sokakları dolaşıp kave tüymege çağırarak toyu duyurması toyun başlangıcı olarak da düşünülebilir

Buyrun Toyga buyrun Toyga

Caşlar kave tüymeye

Kartlar kave içmeye

gibi sözlerle bağırarak dolaşır ve toyu duyurur.

bir yazıdan alıntı:

Toy Perşembe başlayıp Pazar biter, 3 gün sürerdi.

Bir kişi “kızlar kız çıkarmaya!” diye bakıra edi, kızlar kız evinde eğlenir, gelini “konak” denen bir yere çıkartıp, törge oturtup eğlene ediler. “Perde kapama” adeti bola edi eskiden, bizde olmadı. Sultan Abla’nı (Necip Hacı Fazıl’ın hanı-mı) perdenin artına kapaganlar. Bakıran kişi “akaylar da kahve dövmeye!” diye erkek evine çağırırdı, dövülen kahve toy evine verilirdi, toyda kahve pişsin diye.

Toyda da ayrı bir yerde de iki erkek kahve pişirip iki erkek de hem kadınlara hem erkeklere servis yapardı.

aşağıdaki yazı 1944 sürgünü esnasında o sürgün karmaşasında en kıymetli eşyalarını alırken kahve değirmenini bırakmayan bir aileden:

Elbеttе, bu dеgirmеn Nеcibе bitа içün pеk muim vе qıymеtli eşya оlmаlıdır, çünki 1944 sеnеsi syurgyun etilеcеktе vе аlеl-аcеlе bir şеylеr tоplаğаndа, bu dеgirmеnni dе yanınа аlа. Аmmа qаrtbаbаm: «О sаñа nе kеrеk? Qаydа kеtеcеgiñ bеlli dеgil, qаvеni qаеrdе çеkip içеcеksiñ? Kеrеk şеyni аl» - dеp çеtkе tаşlаy. Bitаm isе: «Pеşmаlımnıñ аrаsınа аlıp sаqlаdım» - dеp хаtırlаğаnını аytа аnаm. Оlаrnеn bеrаbеr Urаlğа, sоñ Оzbеkistаnğа vе niаеt, 1989 sеnеsi, Qırımğа qаytıp kеlе.